Mimar Sinan kimdir? Mimar Sinan Eserleri ve Hayatı

Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasına inşa ettiği yapılarla tarihin en önemli mimarları arasında yer alan Mimar Sinan’ın hayat hikayesidir.

Ağustos 15, 2023 10:52 am

Mimar Sinan kimdir?

Osmanlı İmparatorluğu coğrafyasına inşa ettiği yapılarla tarihin en değerli mimarları ortasında yer alan Mimar Sinan’ın hayat kıssasıdır. Yaklaşık 500 yıldır ayakta duran yapıtlarındaki ustalık, mimarlık ve mühendislikle hayranlık uyandırmaya devam ediyor. 1490’da Kayseri’nin Ağırnas köyünde doğan Sinan, Yavuz Sultan Selim devrinde devşirme olarak İstanbul’a getirildi. Yavuz’un Mısır seferine katılarak bölgedeki mimari yapıtları tanıma imkanı bulan Sinan, Selçuklu ve Safevi periyodu yapıları kadar antik yapıları da inceleyerek, mimari-şehir bağlantıları konusunda birikim kazandı. Kanuni Sultan Süleyman devrinde ise yeniçeri olan Sinan, Yasal’ın 1521 Belgrad ve 1522 Rodos seferlerine katıldıktan sonra başarılarıyla süratle yükseldi. ırakeyn seferi sırasında 1534’te Lütfi Paşa’nın buyruğuyla Tatvan’da 3 kadırga yapan Sinan, bu gemileri top, tüfek üzere silahlarla donatıp yönetimini de üstlenerek Safevi birliklerinin durumu hakkında bilgi topladı.

Seferlerde yer aldı

Birçok seferde Yasal’ın yakınında bulunup hizmet eden, çeşitli rütbeler alan Sinan’ın asıl emeli ise mimarlık yapmaktı. Lütfi Paşa’nın görevlendirmesiyle 1538’de Karaboğdan (Moldova) seferinde Prut Irmağı üzerine 13 günde yaptığı köprü ile Yasal Sultan Süleyman’ın takdirini kazanarak, baş mimarlığa yükseldi. Sinan, bu olay sonrası askerlikten ayrılarak kendisini büyük eserler vereceği mimarlığa adadı. Mimar Sinan, baş mimarlık misyonunu Yasal Sultan Süleyman, II. Selim ve III. Murat vaktinde 49 yıl mühletle yaptı.

Pergel görünümlü türbe

Ömrünün son devrine kadar üretkenliğini sürdüren Mimar Sinan, 1588’de İstanbul’da vefat etti . Üstten bakıldığında pergel görünümünde olan türbesi, “şaheseri” olarak nitelendirilen Süleymaniye Külliyesi’nin kenarında yer alıyor. Adına düzenlenen vakfiyeye nazaran eşi Mihri Hatun olan Mimar Sinan’ın birebir evraka nazaran 3 çocuğu bulunuyor. Bunların kendisi hayattayken şehit olan oğlu Mehmed, öbürleri ise Neslihan ve Ümmühan isimlerini taşıyan kızları olduğu biliniyor.

İlginizi Çekebilir Muhammed Raşid El Hüseyni Hazretleri Kimdir? Hayatı ve Menkıbeleri

Ahmed Cevdet Paşa kimdir? Ahmet Cevdet Paşa Hayatı

50 yıllık mimarlık serüveni

Mimar Sinan, yaklaşık 50 yıllık mimarlık serüveninde irili ufaklı yüzlerce yapıyı tasarlayıp inşa ve tamir etti. Sinan, ömrü boyunca 82 cami, 52 mescit, 55 medrese, 7 darülkurra, 20 türbe, 17 imaret, 3 darüşşifa, 6 su yolu, 10 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 de hamam olmak üzere 350’den fazla yapıta imza attı.

Eserleri arasında öne çıkanlar

Eserleri arasında en çok camiler ve külliyeler dikkati çekse de Mimar Sinan, köprü ve su kemeri gibi farklı alanlarda da önemli eserler ortaya koydu.

Devrinin sanat dallarının birçoğu ile yakından ilgilenen Mimar Sinan’ın eserleri 16. yüzyıl Osmanlı çini, hat, oymacılık ve tezyinat sanatlarını da bünyesinde barındırıyor.

Sinan, mimar başı olduğu sürece sadece cami, külliye ya da köprü inşa etmedi, farklı alanlarda da çalışmalar yaptı, bazı eski yapıları restore etti.

Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi’nin ayakta kalması için önemli çalışmalar yapan Sinan, 1573’te buranın kubbesini onararak çevresine, takviyeli duvarlar yaptı. Bu eserin bugünlere sağlam olarak gelmesini sağladı.

Ferman yayınlattı

Eski eserlerle abidelerin yakınına inşa edilen, onların görünümlerini bozan yapıların yıkılması da onun çalışmaları arasındaydı. Bu sebeplerle Zeyrek Camii ile Rumeli Hisarı civarına yapılan bazı ev ve dükkanların yıkımını sağladı.

Su yolları, İstanbul caddelerinin genişliği, evlerin yapımı ve lağımların bağlanmasıyla da uğraştı.

Sokakların darlığı sebebiyle ortaya çıkan yangın tehlikesine dikkati çekip bu hususta ferman yayınlattı.

Önemli eserleri

İmparatorluğun birçok noktasında katkılar veren Mimar Sinan, mesleğinde katettiği aşamaları 3 büyük eseriyle tanımladı. Sinan, 1548’de tamamladığı Şehzade Camisi’ni çıraklık eseri, 1557’de tamamladığı Süleymaniye’yi kalfalık eseri, 1575’te ibadete açılan Selimiye’yi ise ustalık eseri olarak nitelendirdi.

İlginizi Çekebilir Abraham Lincoln Kimdir? Abraham Lincoln Hayatı

Kanuni Sultan Süleyman’ın, Saruhan Sancak Beyi iken 22 yaşında ölen oğlu Mehmet adına yaptırdığı Şehzade Camisi, 1543-1548’de adını verdiği semtte inşa edildi.

Mimar Sinan yaptığı ilk büyük sultan camisi olan ve çıraklık eserim dediği Şehzade Camisi’nde, yarım kubbe çalışmasını ilk kez ele aldı. İlk çift eksenli ve simetrik yapı olma özelliğini taşıyan kare planlı caminin üzeri, yarım küre biçiminde büyük, çevresinde ise 4 yarım kubbeyle örtülerek inşa edildi.

Eşsiz mimari özellik

Bütün kubbelerin, 4 büyük fil ayağı üzerine oturduğu camide de Mimar Sinan’ın diğer eserlerinde görülen sadelik ve tezyinat göze çarpar.

Şehzade Camisi’nin büyük dış avlusu 6 kapılı inşa edilirken cümle kapısı duvarının iki yanındaki ikişer şerefeli çift minaresi, yapının en dikkati çeken bölümleri arasında yer alıyor.

Külliye olarak inşa edilen camide ayrıca imaret, medrese, tabhane ve türbeler bulunuyor.

Mimar Sinan öldü

Mimar Sinan 17 Temmuz 1588’de hayatını kaybetti.